استفاده از رادیونوکلوئید سزیم-137 در تخمین فرسایش خاک های حوزه آبخیز شصت-کلاته استان گلستان

Authors

Abstract:

سابقه و هدف: فرسایش خاک جدی‌ترین و غیر قابل برگشت‌ترین تهدید برای توسعه پایدار در هر منطقه است. رادیوسزیم در اثر انجام آزمایشات هسته‌ای دهه های گذشته تولید و وارد استراتوسفر شده است و سپس همراه نزولات جوی به سطح زمین رسیده است. اهمیت این رادیونوکلئید در مطالعات فرسایش خاک به دلیل جذب آن توسط بخش رس خاک است به نحوی که به سختی قابل تبادل می‌باشد. مواد و روشها: به منظور بررسی امکان استفاده از عنصر سزیم-137 برای تخمین فرسایش در خاک‌های جنگلی و غیر جنگلی روی سازند‌های زمین‌شناسی متفاوت، شش منطقه با کاربری جنگل و زراعی در سازند لسی ، ژوراسیک و لس آبرفتی انتخاب و نمونه‌برداری از سطح تا عمق 100 سانتی‌متری خاک صورت گرفت. یافته‌ها: نتایج گاما اسپکترومتری نمونه‌ها نشان داد که سزیم-137 از سطح تا عمق 40 سانتی‌متر در این خاک‌ها پیشروی نموده است. نتایج حاصل از اندازه گیری لایه به لایه سزیم-137 در این دو نیم‌رخ جنگلی به وضوح بیان‌گر پایداری و عدم بهم خوردگی این نقطه بود چرا که توزیع سزیم-137 با عمق بصورت نمایی کاهش یافت. بیش‌ترین پرتوزایی در نمونه سطحی جنگل لس مشاهده شد. روند توزیع سزیم-137 در نیمرخ جنگل با سازند لس آبرفتی متاثر از رسوب گذاری مواد آبرفتی بود و مقدار آن در نیمرخ متناوباً متغیر بود. نتیجه‌گیری: نتایج میزان سزیم-137 در نمونه‌ها نشان می‌دهد که میزان فرسایش خاک از 16 تا 45 تن در هکتار در سال و در کاربری‌های مطالعاتی متفاوت است. بیش‌ترین میزان فرسایش در اراضی زراعی و کم‌ترین آن در اراضی جنگلی با سازند لس آبرفتی دیده می‌شود. در کل اراضی جنگل مورد مطالعه برای استفاده به عنوان نقاط شاهد دارای محدودیتهای کلی بودند. سابقه و هدف: فرسایش خاک جدی‌ترین و غیر قابل برگشت‌ترین تهدید برای توسعه پایدار در هر منطقه است. رادیوسزیم در اثر انجام آزمایشات هسته‌ای دهه های گذشته تولید و وارد استراتوسفر شده است و سپس همراه نزولات جوی به سطح زمین رسیده است. اهمیت این رادیونوکلئید در مطالعات فرسایش خاک به دلیل جذب آن توسط بخش رس خاک است به نحوی که به سختی قابل تبادل می‌باشد. مواد و روشها: به منظور بررسی امکان استفاده از عنصر سزیم-137 برای تخمین فرسایش در خاک‌های جنگلی و غیر جنگلی روی سازند‌های زمین‌شناسی متفاوت، شش منطقه با کاربری جنگل و زراعی در سازند لسی ، ژوراسیک و لس آبرفتی انتخاب و نمونه‌برداری از سطح تا عمق 100 سانتی‌متری خاک صورت گرفت. یافته‌ها: نتایج گاما اسپکترومتری نمونه‌ها نشان داد که سزیم-137 از سطح تا عمق 40 سانتی‌متر در این خاک‌ها پیشروی نموده است. نتایج حاصل از اندازه گیری لایه به لایه سزیم-137 در این دو نیم‌رخ جنگلی به وضوح بیان‌گر پایداری و عدم بهم خوردگی این نقطه بود چرا که توزیع سزیم-137 با عمق بصورت نمایی کاهش یافت. بیش‌ترین پرتوزایی در نمونه سطحی جنگل لس مشاهده شد. روند توزیع سزیم-137 در نیمرخ جنگل با سازند لس آبرفتی متاثر از رسوب گذاری مواد آبرفتی بود و مقدار آن در نیمرخ متناوباً متغیر بود. نتیجه‌گیری: نتایج میزان سزیم-137 در نمونه‌ها نشان می‌دهد که میزان فرسایش خاک از 16 تا 45 تن در هکتار در سال و در کاربری‌های مطالعاتی متفاوت است. بیش‌ترین میزان فرسایش در اراضی زراعی و کم‌ترین آن در اراضی جنگلی با سازند لس آبرفتی دیده می‌شود. در کل اراضی جنگل مورد مطالعه برای استفاده به عنوان نقاط شاهد دارای محدودیتهای کلی بودند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

برآورد فرسایش و رسوب در حوزه آبخیز زیارت، گرگان با استفاده از سزیم 137

بوم‌سازگان جنگل‌های هیرکانی به‌عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های جانوری و گیاهی در دهه‌های اخیر مورد تغییر کاربری غیراصولی و درنتیجه تخریب شدید واقع‌شده است. استفاده از رادیونوکلوئید ریزشی، به‌خصوص عنصر سزیم137 یکی از روش‌های قابل‌اعتماد در تعیین فرسایش خاک است. هدف از این پژوهش، برآورد نرخ فرسایش خاک در ارتفاعات جنگل‌های هیرکانی با استفاده از عنصر رادیواکتیو سزیم 137 در حوزه آبخیز زیارت است. به این م...

full text

ارزیابی وضعیت فرسایش خاک در حوزه آبخیز چهل‌چای، استان گلستان با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای SPOT5

سابقه و هدف: فرسایش خاک فرایندی طبیعی است که بطور مداوم بر روی سطح زمین رخ داده و یکی از مهمترین مشکلات زیست -محیطی در دنیا است. روش های متعددی جهت برآورد فرسایش ارائه شده است که شامل روابط ساده تا مدل‌های پیچیده می‌باشند. مدل جهانی RUSLE رابطه ای تجربی است و دارای پایه فیزیکی قوی‌تری نسبت به سایر روش‌های تجربی می‌باشد. این رابطه که اصلاح شده رابطه USLE می‌باشد، شامل اشکال مختلف فرسایش و برخی پ...

full text

کاربرد روش سزیم-137 به‌منظور برآورد فرسایش و رسوب در خاک‌های حوزه آبخیز طاسران کبودرآهنگ

سزیم-137یک رادیو نوکلویید مصنوعی با تشعشع گاما و نیمه عمر 30.17 سال است که به‌عنوان محصول جانبی ناشی از آزمایش‌های هسته‌ای دهه‌های گذشته، تولید و در استراتوسفر رها شده است. این ماده بعدها به تروپوسفر منتقل شده و به‌همراه نزولات جوی به سطح زمین رسیده است. میزان سزیم-137 خاک رابطه‌ای مستقیم و مثبت با شکل توزیع و میزان نزولات جوی دارد. پس از 40 سال که از اولین کاربرد سزیم-137 سپری شده، امروزه این ...

full text

برآورد میزان فرسایش و رسوبگذاری با استفاده از روش سزیم-137: مطالعه موردی(حوزه آبخیز ریمله-لرستان)

تخمین میزان فرسایش خاک و بار رسوب در حوزه­های آبخیز از جمله مهم­ترین اطلاعاتی هستند که برای عملیات حفاظت خاک و آب مورد استفاده قرار می­گیرند. به دلیل مشکلات و محدودیت­های موجود در روش­ها و مدل­های برآورد فرسایش خاک و رسوب، استفاده از روشی که بتواند با کم­ترین هزینه و صرف وقت، با دقت بالا و به سهولت میزان فرسایش و رسوبرا برآورد کند، بسیار مهم به نظر می­رسد. هدف از تحقیق حاضر برآورد فرسایش و رسوب...

full text

کاربرد روش سزیم-137 به منظور برآورد فرسایش و رسوب در خاک های حوزه آبخیز طاسران کبودرآهنگ

سزیم-137یک رادیو نوکلویید مصنوعی با تشعشع گاما و نیمه عمر 30.17 سال است که به عنوان محصول جانبی ناشی از آزمایش های هسته ای دهه های گذشته، تولید و در استراتوسفر رها شده است. این ماده بعدها به تروپوسفر منتقل شده و به همراه نزولات جوی به سطح زمین رسیده است. میزان سزیم-137 خاک رابطه ای مستقیم و مثبت با شکل توزیع و میزان نزولات جوی دارد. پس از 40 سال که از اولین کاربرد سزیم-137 سپری شده، امروزه این ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 2

pages  133- 147

publication date 2018-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023